Pod koniec września tego roku Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał korzystny wyrok dla reprezentowanej przez naszą Spółkę jednostki samorządu terytorialnego (JST) w sprawie opodatkowania podatkiem VAT otrzymanych przez JST dotacji celowych z tytułu realizacji zadań w zakresie organizacji lokalnego transportu zbiorowego w ramach komunikacji miejskiej

Jakiego stanu faktycznego dotyczył wyrok?

Jakiego stanu faktycznego dotyczył wyrok?Sprawa dotyczyła JST, która w ramach podjętej współpracy między jednostkami samorządu terytorialnego, na podstawie zawartych z tymi podmiotami porozumień, realizowała zadania w zakresie organizacji lokalnego transportu, w tym: zlecanie usług przewozowych i ich rozliczanie, ustalanie rozkładów jazdy, prowadzenie sprzedaży i kontroli biletów, kontrolę usług przewozowych, wydawanie zezwoleń na wykonywanie przewozów regularnych na obszarze objętym porozumieniem.

W tym celu JST otrzymała od pozostałych jednostek dotację celową, stanowiącą iloczyn planowanej liczby przebiegu kilometrów i przyjętej stawki za 1 wozokilometr. Ponadto, JST uzyskiwała dochody ze sprzedaży biletów komunikacji miejskiej, jak również ponosiła koszty związane z funkcjonowaniem komunikacji miejskiej (m.in. remonty wiat przystankowych, zakup druków biletów czy materiałów do wymiany szkła, czynsz dzierżawny). Dochody uzyskane ze sprzedaży biletów oraz otrzymane dotacje przeznaczone zostały na pokrycie ww. kosztów funkcjonowania komunikacji miejskiej (w tym świadczenie usług).

Uwzględniając powyższy stan faktyczny, JST powzięła wątpliwość czy otrzymana dotacja celowa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jednocześnie JST wyraziła pogląd, zgodnie z którym otrzymywane przez nią dotacje celowe pozostają poza reżimem ustawy vatowskiej. Zdaniem JST, przepis art. 29a ust. 1 ustawy o VAT wprowadza zasadę, w myśl której do podstawy opodatkowania włącza się tylko takie dotacje, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie ceny konkretnego rodzaju usług. W szczególności, w ocenie JST, otrzymanej przez nią dotacji nie można przypisać indywidualnego i policzalnego związku z ceną biletu (ceną usługi), ponieważ w rzeczywistości dotacja ta przeznaczona jest na sfinansowanie kosztów realizacji zadań z tytułu świadczonych usług przewozowych objętych porozumieniem i dotyczy ściśle kosztu 1 wozokilometra. Niezależnie bowiem od ilości pasażerów, ceny biletu, czy przejechanej przez pasażera trasy, wysokość dotacji jest taka sama. Uwzględniając powyższe, JST podkreśliła, że przedmiotowa dotacja ma charakter ogólny, a jej celem jest dotowanie całej działalności JST. Tym samym nie stanowi ona dopłaty do ceny usługi oraz nie zawiera się w ustawowej definicji dotacji stanowiącej podstawę opodatkowania podatkiem VAT.

Co na to organ podatkowy?

Ze stanowiskiem JST nie zgodził się organ podatkowy. Przede wszystkim organ stwierdził, że jeśli podatnik dla konkretnego świadczenia usług otrzymuje od innego podmiotu dofinansowanie, np. w postaci dotacji stanowiącej dopłatę do ceny usługi – tego rodzaju dofinansowanie stanowi obok ceny uzupełniający element podstawy opodatkowania z tytułu świadczenia usług. Przede wszystkim w ocenie organu interpretacyjnego, otrzymane przez JST dotacje celowe z tytułu realizacji zadań w zakresie organizacji lokalnego transportu zbiorowego w ramach komunikacji miejskiej stanowią dotację w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, mającą bezpośredni wpływ na cenę świadczonych przez JST usług. Zdaniem organu, niezależnie od sposobu wyliczenia wielkości dotacji celowej, tj. wg stawki za wozokilometr, uzyskanie tej dotacji pozwala JST na świadczenie usług lokalnego transportu zbiorowego w ramach komunikacji miejskiej. Tym samym, otrzymane przez JST wynagrodzenie w formie dotacji celowej, na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, stanowi podstawę opodatkowania i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Sądy po stronie JST

Sądy obu instancji zgodziły się ze stanowiskiem JST, że owa dotacja nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Wojewódzki Sąd Administracyjne we Wrocławiu (WSA) podkreślił, iż dotacja podlega opodatkowaniu jedynie, jako składnik ceny czynności, z którą jest związana (tj. dostawa towarów, świadczenie usług) oraz jedynie wówczas jeśli bezpośrednio wpływa na cenę dostawy lub usługi.

Jak zaznaczył WSA, otrzymana przez JST dotacja nie jest przeznaczona na sfinansowanie części ustalonej ceny za usługi przewozu, lecz na pokrycie kosztów organizacji usług przewozowych na terenie jednostek objętych porozumieniem. Czynności finansowane z dotacji związane są zatem z organizacją wykonania zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego w zakresie transportu lokalnego i tym samym nie powinny być dodatkowo uwzględniane w podstawie opodatkowania, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Źródło: Wyrok NSA z dnia 25 września 2019 r., sygn. akt I FSK 637/17; Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 5 stycznia 2017 r., sygn. akt I SA/Wr 1120/16.