Danina solidarnościowa w czasie epidemii

27 kwietnia 2020

Danina solidarnościowa (zwana także III progiem podatkowym) została wprowadzona do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) 1 stycznia 2019 r., na mocy ustawy z 23 października 2018 r. o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. poz. 2192). Obowiązek zapłaty 4% daniny solidarnościowej ciąży (w uproszczeniu) na podatnikach PIT, gdy suma osiągniętych przez nich dochodów (wykazywanych w rocznym obliczeniu podatku PIT-40A oraz w zeznaniach PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38 oraz PIT-CFC) po odjęciu kwot pomniejszających, przekracza 1 000 000 zł. Z informacji Ministerstwa Finansów wynika, że daninę solidarnościową odprowadzi w tym roku około 25 tys. osób.

Termin rozliczenia podatku PIT i daniny solidarnościowej za 2019 r. zbiegł się w czasie z epidemią koronawirusa SARS-Cov-2. W związku z tym, w ramach tzw. Tarczy Antykryzysowej, ustawodawca wprowadził zasadę, zgodnie z którą złożenie rocznej deklaracji PIT po ustawowym terminie 30 kwietnia, nie później jednak niż do 1 czerwca[1] nie pociągnie za sobą konsekwencji karnoskarbowych dla podatnika. Ustawa o przeciwdziałaniu COVID-19[2] (wprowadzająca omawiane przepisy) nie reguluje jednak kwestii odroczenia płatności podatku, nie odnosi się także do daniny solidarnościowej. Co to oznacza dla podatników?

Odpowiedzialność karnoskarbowa a odsetki za zwłokę

Podatnik zalegający z zapłatą podatku ponosi ryzyko zarówno na gruncie Kodeksu karnego skarbowego (sankcje karnoskarbowe) jak i na gruncie Ordynacji podatkowej (ryzyko naliczenia odsetek od zaległości podatkowej).
Są to dwa odrębne rodzaje odpowiedzialności – podatnik nie musi popełnić wykroczenia czy przestępstwa skarbowego, żeby powstała u niego zaległość podatkowa, od której musi zapłacić odsetki – i na odwrót.

Co daje Tarcza Antykryzysowa?

Zgodnie z art. 15zzj ustawy COVID-19[2] złożenie organowi podatkowemu zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za 2019 r. oraz wpłacenie należnego podatku dochodowego od osób fizycznych po upływie terminu na jego złożenie, nie później jednak niż w terminie do dnia 31 maja 2020 r. jest równoznaczne ze złożeniem przez podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych zawiadomienia, o którym mowa w art. 16 § 4 ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy. Innymi słowy, zapłata podatku oraz złożenie deklaracji po terminie, ale do dnia 1 czerwca[1], wywołuje takie same skutki prawne jak złożenie tzw. czynnego żalu – który uwalnia podatnika od odpowiedzialności karnoskarbowej.

W związku z tym korzyść (wynikająca bezpośrednio z Tarczy Antykryzysowej) dla podatnika rozliczającego PIT za 2019 r. polega na tym, że nie poniesie on konsekwencji karnoskarbowych z tytułu nieterminowego złożenia deklaracji.

Dodatkowo, w przypadku rozliczenia PIT Minister Finansów na mocy Rozporządzenia z dnia z dnia 23 kwietnia 2020 r.[3] zarządził zaniechanie poboru odsetek za zwłokę naliczonych w okresie od dnia 1 maja 2020 r. do dnia 1 czerwca 2020 r. Należy jednak pamiętać, że Rozporządzenie (podobnie jak ustawa COVID-19) nie obejmuje swoim zasięgiem odsetek od nieuregulowanej w terminie daniny solidarnościowej.

Co zatem z daniną solidarnościową?

Z przepisów Tarczy Antykryzysowej nie wynika, aby rezygnacja z sankcji karnoskarbowych dotyczyła składanych po terminie deklaracji DSF-1 o wysokości daniny solidarnościowej. Również Rozporządzenie Ministra Finansów z 23 kwietnia 2020 r. nie obejmuje swoim zakresem podatników zobowiązanych do zapłaty daniny solidarnościowej.
Tym samym w zakresie rozliczenia daniny solidarnościowej nic się nie zmieniło – termin na rozliczenie daniny solidarnościowej za 2019 r. upływa już 30 kwietnia. Zatem podatnicy, którzy rozliczą się po tym terminie powinni nie tylko pamiętać o zapłacie odsetek od zaległości, ale także muszą się liczyć z ewentualnymi konsekwencjami karnoskarbowymi.

Tarcza 3.0 – projekt ustawy[4]

Na dwa dni przed terminem zapłaty daniny do Sejmu trafił kolejny Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (tzw. Tarcza 3.0). W projekcie tym znalazły się przepisy, dzięki którym podatnicy zobowiązani do rozliczenia daniny solidarnościowej za 2019 r. zostaną potraktowani na równi z podatnikami PIT, a więc nie poniosą sankcji karnoskarbowych w przypadku rozliczenia podatku po terminie, ale do 1 czerwca 2020 r. Projekt upoważnia także Ministra Finansów do wydania Rozporządzenia, na mocy którego zaniechany zostanie pobór odsetek od zaległości związanych z nieterminowym rozliczeniem podatku.

Uwaga – na dzień rozliczenia tego podatku (30 kwietnia 2020 r.) wciąż mówimy wyłącznie o projekcie ustawy, a nie o obowiązującym akcie prawnym. Tym samym termin na rozliczenie daniny solidarnościowej (w myśl obowiązujących przepisów) upływa właśnie 30 kwietnia.

Dostępne rozwiązania?

Szczególnym rozwiązaniem jest nowa ulga IP BOX. Brzmienie regulacji dotyczących ulgi pozwala uznać, że dochody rozliczane w ramach preferencyjnego opodatkowania stawką 5% nie są uwzględniane przy wyliczaniu podstawy opodatkowania z tytułu daniny solidarnościowej. Jeśli zatem przedsiębiorca już dzisiaj jest w stanie uznać, że część jego dochodu stanowi tzw. kwalifikowany dochód z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, to w tym zakresie dochód ten może wyłączyć z zakresu daniny solidarnościowej. Jest to zatem temat, którym warto się zainteresować w tych ostatnich dniach kwietnia.

Mamy doświadczenie w stosowaniu ulgi IP BOX – jeśli potrzebujesz wsparcia w tym zakresie skontaktuj się z nami.


[1] Data określona w Tarczy Antykryzysowej – 31 maja to niedziela, dlatego termin przesuwa się na poniedziałek 1 czerwca.

[2] Ustawa z dnia 2 marca 2020r.o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2020 poz. 374), dalej: Ustawa COVID-19.

[3] Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 kwietnia 2020 r. w sprawie zaniechania poboru odsetek za zwłokę od niektórych zaległości podatkowych z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za 2019 r. w związku z COVID-19 (Dz.U. 2020 poz. 728).

[4] Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2.