Ustawa z dnia 15 marca 2019 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (Dz.U. 2019 poz. 675) weszła w życie 1 maja 2019 roku. Jedną ze zmian jakie wprowadziła jest zmiana w zakresie kas fiskalnych.

Zasady działania kas fiskalnych on-line

Korzystanie z nowego rodzaju kas fiskalnych (kasy on-line) zobowiązywać będzie podatników do nabycia i rezygnacji z dotychczasowej, tradycyjnej formy ewidencjonowania sprzedaży, która nie posiada modułu pozwalającego na bezpośrednie ich połączenie z Centralnym Repozytorium Kas (dalej CRK).

CRK to systemem służący do odbierania i gromadzenia, analizy i kontroli danych pochodzących z kas fiskalnych oraz do przesyłania poleceń do kas rejestrujących. CRK prowadzone będzie przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Kasy on-line będą podłączone do teleinformatycznego systemu CRK i przekazywać będą w sposób ciągły i na bieżąco informacje o realizowanych przez podatnika transakcjach.

Obowiązek wymiany kas fiskalnych dla określonych branż

Wprowadzenie kas on-line co do zasady nie nakłada obowiązku wymiany tradycyjnych kas rejestrujących na nowy typ. Wyjątkiem jednak są niektóre branże, dla których wymiana dotychczas używanych urządzeń na kasy on-line będzie obligatoryjna.

W nowelizowanej ustawie wskazano następujące terminy wymiany obecnie użytkowanych kas w zależności od typu branż, tj.:

I. do dnia 31 grudnia 2019 r. – dotyczy:

1. świadczenia usług naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów, w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania, oraz w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,
2. sprzedaży benzyny silnikowej, oleju napędowego, gazu przeznaczonego do napędu silników spalinowych;

II. do dnia 30 czerwca 2020 r. – dotyczy:

1. świadczenia usług związanych z wyżywieniem wyłącznie świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz usług w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania,
2. sprzedaży węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych;

III. do dnia 31 grudnia 2020 r. – dotyczy świadczenia usług:

1. fryzjerskich,
2. kosmetycznych i kosmetologicznych,
3. budowlanych,
4. w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów,
5. prawniczych,
6. związanych z działalnością obiektów służących poprawie kondycji fizycznej – wyłącznie w zakresie wstępu.

Co dalej z tradycyjnymi kasami?

Wprowadzona nowelizacja ustawy o VAT określa graniczne terminy, w jakich możliwe będzie wprowadzenie do obrotu kas w dotychczasowej postaci. Kasy rejestrujące z elektronicznym zapisem kopii można będzie nabyć do 31 grudnia 2022 r., zaś kasy rejestrujące z papierowym zapisem kopii będą wydawane do 31 sierpnia 2019 r.

Powyższe oznacza, że obecnie użytkowane i dostępne na rynku kasy będą mogły być wprowadzane przez producenta do obrotu tylko do wyżej wskazanych terminów. Co ważne, terminy te nie ograniczają możliwości stosowania kas starego typu. Podatnicy mogą używać „tradycyjne” kasy rejestrujące do czasu ich wyeksploatowania (technicznego zużycia) bądź konieczności wymiany pamięci fiskalnej (w przypadku kas z papierowym zapisem kopii).

Ulga na zakup kasy fiskalnej on-line

W drodze rozporządzenia obowiązującego od 1 maja 2019 roku (Dz.U. 2019 poz. 820) Minister Finansów określił warunki, sposób i tryb odliczania od podatku należnego lub zwrotu kwot wydatkowanych na nabycie kas fiskalnych.

Podatnicy, u których:

1. powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży i którzy w obowiązujących terminach rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących,
2. nie powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży i którzy rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz dotychczas nie używali kas rejestrujących do prowadzenia ewidencji sprzedaży

– mają prawo do odliczenia od podatku należnego kwoty wydanej na zakup kasy rejestrującej.

W art. 1 pkt 3 lit. g nowelizowanej ustawy uregulowano zasady zwrotu kwot wydanych za zakup kasy rejestrujących on-line w wysokości 90 proc. ceny zakupu (wartość netto), jednak nie więcej niż 700 zł (brak zmiany limitu odliczenia w porównaniu do aktualnie obowiązującego). Odliczenie, o którym mowa powyżej, dokonuje się w rozliczeniu za okres, w którym rozpoczęto ewidencjonowanie przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

W razie braku wystarczająco dużego podatku należnego, przedsiębiorca nie będzie musiał już przenosić ulgi na kolejne okresy, a będzie mógł jednorazowo wykazać ją do zwrotu. Jeśli natomiast wartość podatku należnego, pomniejszona o podatek naliczony, jest większa bądź równa wartości ulgi na zakup kasy, to podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o wysokość przysługującej mu ulgi.

Aby skorzystać z możliwości zwrotu kwoty wydatkowej na zakup kasy online, zgodnie z rozporządzeniem, należy spełnić następujące warunki:

1. rozpocząć prowadzenie ewidencji sprzedaży, przy użyciu zakupionych kas on-line, których zakup nastąpił w okresie obowiązywania potwierdzenia wydanego przez Prezesa Głównego Urzędu Miar, o którym mowa w art. 111 ust. 6b ustawy,
2. dokonać fiskalizacji kasy (polega na zsynchronizowaniu pracy modułu fiskalnego z pamięcią fiskalną kasy) nie później niż w dniu rozpoczęcia prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas on-line;
3. posiadać fakturę potwierdzającą zakup kasy on-line oraz dowód zapłaty całej należności za tę kasę.

W przypadku podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od VAT lub podatnik jest podatnikiem, u którego sprzedaż jest zwolniona od VAT, zwrot kwoty wydanej na zakup kasy fiskalnej dokonywany będzie na wniosek skierowany do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, w miesiącu następującym po miesiącu, w którym rozpoczęto ewidencjonowanie przy użyciu owej kasy. Wniosek taki powinien zawierać:

• imię i nazwisko lub nazwę podatnika, jego dane adresowe, numer identyfikacji podatkowej, a w przypadku podatników świadczących usługi przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami – dodatkowo informację o numerze licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką oraz numerze rejestracyjnym i bocznym taksówki, w której zainstalowano kasę rejestrującą;
• numer rachunku, na który należy dokonać zwrotu.

Dodatkowo do takiego wniosku dołączyć należy:

• kopię faktury potwierdzającej zakup kasy rejestrującej wraz z kopią dowodu zapłaty całej należności za jej zakup;
• kopię raportu fiskalnego miesięcznego wystawionego przy użyciu kasy rejestrującej potwierdzającego prowadzenie ewidencji sprzedaży;
• w przypadku podatników świadczących usługi przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami – kopię świadectwa przeprowadzonej legalizacji ponownej taksometru współpracującego z kasą o zastosowaniu specjalnym służącą do prowadzenia ewidencji przy świadczeniu tych usług, w tym również zintegrowanego w jednej obudowie z kasą.

Wymiana urządzeń nie zawsze będzie uprawniała do skorzystania z ulgi w podatku VAT na zakup nowej kasy. Odliczenie kwoty wydanej na zakup będzie przysługiwało tylko dla kas on-line, które zostały nabyte nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia ewidencji sprzedaży. Odliczenie to nie będzie przysługiwało także w przypadku nabycia pozostałych rodzajów kas (inne niż kasy online) oraz podatników wymieniających kasy rejestrujące z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii na kasy online, poza podatnikami zobowiązanymi ustawą do wymiany kas ze względu na prowadzenie działalności w określonych branżach (dotyczy dobrowolnej wymiany).

Cel wprowadzenia kas on-line

Wymiana tradycyjnych kas na nowego typu on-line ma wykrywać i ograniczać oszustwa podatkowe oraz efektywnie i długofalowo zmniejszać skalę nieujawnionych transakcji. Docelowo takie działanie jest skierowane na poprawę kondycji finansowej państwa. Tradycyjne kasy z kopią papierową nie mają możliwości przesyłania i gromadzenia danych w formie elektronicznej, co za tym idzie nie spełniają wymagań obecnie stawianych. Podatnicy gromadzą dane z tych kas jedynie na rolce papierowej, której odczyt i weryfikacja w przypadku kontroli stanowi znaczne utrudnienie. Nowy system wyposażony będzie w narzędzia analityczne niezbędne do badania prawidłowości prowadzonej przez podatników ewidencji sprzedaży. Takie działanie pozwoli na skuteczną i efektywną kontrolę podmiotów z uwagi na zmianę sposobu ich typowania do kontroli.

Rozporządzenie w sprawie kas rejestrujących

Tego samego dnia (tj. 1 maja 2019 r.) weszło w życie Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz.U. 2019 poz. 816). Rozporządzenie uchyla poprzednie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz.U. 2013 poz. 363).

Najważniejsze zagadnienia, które wprowadziło owe rozporządzenie:

• możliwość korzystania z kas wynajmowanych, dzierżawionych, czy leasingowanych i procedury z tym związane;
• obowiązek zapoznania osób obsługujących kasy fiskalne z informacją o zasadach ewidencji obejmującą podstawowe zasady prowadzenia ewidencji i wystawiania paragonu fiskalnego oraz skutki ich nieprzestrzegania. Osoby te będą miały obowiązek podpisywania oświadczeń o zapoznaniu z ww. informacją. W przypadku osób, które rozpoczęły prowadzenie ewidencji przed dniem wejścia w życie przedmiotowego rozporządzenia, takie oświadczenie powinno zostać złożone do 31 maja 2019 r. W Załączniku nr 1 do rozporządzenia przedstawiony został wzór w/w oświadczenia;
• wzór wniosku dla podatników w celu uzyskania zgody na przesyłanie danych z kasy online w określonych odstępach czasowych w przypadku gdy z przyczyn niezależnych od podatnika w sposób trwały nie jest możliwe zapewnienie połączenia poprzez sieć telekomunikacyjną z Centralnym Repozytorium Kas- wniosek stanowi Załącznik nr 2 do rozporządzenia;
• momenty ewidencjonowania zaliczek (otrzymanych w gotówce i przelewem bankowym) w kasie rejestrującej- sprzedawca, który otrzymał zaliczkę w gotówce, wystawia i wydaje paragon fiskalny z chwilą jej otrzymania; sprzedawca, który otrzymał zaliczkę przelewem lub tytułem wpłaty na rachunek, wystawia i wydaje paragon fiskalny niezwłocznie po uznaniu tej należności na rachunku bankowym, nie później niż z końcem miesiąca, w którym należność została uznana na rachunku;
• możliwość dokonywania przez podatników zmiany podmiotu prowadzącego serwis kas bez konieczności uzyskiwania zgody podmiotu prowadzącego serwis główny– o dokonanej zmianie podatnik, w terminie 5 dni od dnia jej dokonania, jest obowiązany powiadomić podmiot prowadzący serwis główny;
• zmiany terminów informowania organy podatkowe o utracie kasy (w tym kradzieży)- nie później niż w terminie 5 dni od powzięcia informacji o utracie;
• nowe obowiązki dla podatników odwieszających działalność gospodarczą– obowiązkowego przeglądu technicznego podatnik dokonuje po wznowieniu działalności gospodarczej, przed ponownym rozpoczęciem prowadzenia ewidencji;
• zmiany w zakresie procedury dotyczącej rozpoczęcia i zakończenia ewidencjonowania na kasie rejestrującej– m.in. fiskalizacja;
• zmiany w zakresie procedury przy obowiązkowym przeglądzie technicznym kas (m.in. sprawdzenie zegara kasy, przeprowadzenie przeglądu po wznowieniu działalności)

Wprowadzono także zasadę sztywnego przypisania stawek VAT do wszystkich oznaczeń literowych przewidzianych w kasie rejestrującej, nie tylko jak dotychczas wyłącznie do litery A. Do litery:

• „A” – jest przypisana stawka podstawowa podatku w wysokości 22% albo 23%,
• „B” – jest przypisana stawka obniżona podatku w wysokości 7% albo 8%,
• „C” – jest przypisana stawka obniżona podatku w wysokości 5%,
• „D” – jest przypisana stawka obniżona podatku w wysokości 0%,
• „E” – jest przypisane zwolnienie od podatku,
• „F” i „G” – są przypisane pozostałe stawki podatku, w tym wartość 0% w przypadku sprzedaży opodatkowanej, o której mowa w art. 119 ust. 1 lub art. 120 ust. 4 ustawy,

Zaznaczyć należy, że wprowadzone i omówione powyżej zmiany dotyczą nie tylko podatników, którzy od 1 maja 2019 r. posiadają opisane na wstępie kasy on-line, lecz mają zastosowanie do wszystkich podatników użytkujących kasy fiskalne (również kasy z papierowym i elektronicznym zapisem kopii).

Źródło:

• Ustawa z dnia 15 marca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach; Dz.U. 2019 poz. 675

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie odliczania lub zwrotu kwot wydanych na zakup kas rejestrujących oraz zwrotu tych kwot przez podatnika; Dz.U. 2019 poz. 820

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących; Dz.U. 2019 poz. 816