Od 1 października 2020 r. obowiązuje nowy JPK_VAT. Na podstawie jednej z wprowadzonych zmian podatnicy podatku VAT są obowiązani do specjalnego oznaczania określonych w przepisach grup towarów i usług (oznaczenia od GTU_01 do GTU_13). Jednocześnie, zastosowanie błędnego oznaczenia GTU (lub niezastosowanie go wcale, jeżeli obowiązek objęcia danego towaru bądź usługi danym oznaczeniem istniał) może skutkować nałożeniem na podatnika kary finansowej. Z pomocą w wyjaśnieniu licznych wątpliwości podatników nie przychodzą niestety przepisy. Nierzadko zatem pomocne okazuje się wsparcie doradcy podatkowego.

Oznaczeniom GTU podlega sprzedaż towarów i usług wymienionych w §10 ust. 3 Rozporządzenia[1]. Obowiązek stosowania kodów GTU dotyczy zarówno sprzedażowych transakcji opodatkowanych VAT, zwolnionych z VAT, opodatkowanych stawką VAT w wysokości 0% jak i opodatkowanych po stronie nabywcy. W przypadku refaktury, podlega ona temu samemu oznaczeniu GTU co sprzedaż refakturowana (pierwotna). We wszystkich tych przypadkach GTU dotyczy rozliczenia podatku należnego – oznaczenia GTU nie podaje się w przypadku zakupu towarów i usług (podatku naliczonego).

Co istotne, podatnicy nie są zobowiązani do wskazywania kodu GTU na wystawianej fakturze (faktura powinna być oznaczona w pliku JPK). Wykazanie przez sprzedawcę kodu GTU na fakturze nie powinno być jednak traktowane jako błąd.

Rozporządzenie wymienia 13 oznaczeń GTU. Zazwyczaj, aby przyporządkować daną sprzedaż do odpowiedniego kodu GTU, potrzebne będzie w pierwszej kolejności właściwe zaklasyfikowanie przedmiotu dostawy do odpowiedniego kodu Nomenklatury Scalonej (CN) bądź grupowania PKWiU. W niektórych przypadkach treść Rozporządzenia odwołuje się do przepisów zawartych w ustawach niepodatkowych. Do poszczególnych oznaczeń GTU można poczynić następujące uwagi:

GTU_01

Wskazane oznaczenie będzie miało zastosowanie dla dostawy napojów alkoholowych (alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku akcyzowym[2]).

Według wyjaśnień Ministerstwa Finansów (dalej: MF) ww. oznaczenie GTU dotyczy wyłącznie przeznaczonych do spożycia napojów alkoholowych. W związku z tym, GTU 01 nie obejmuje takich produktów jak perfumy, środki dezynfekujące czy inne środki czystości (niezależnie od zawartości alkoholu). Ponadto, oznaczenie GTU 01 dotyczy wyłącznie dostawy towarów – wydawanie alkoholu klientowi np. w ramach usługi gastronomicznej nie podlega temu oznaczeniu.

GTU_02

Oznaczenie stosuje się do dostawy towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy o VAT[3].

Generalnie, ww. przepis ustawy o VAT wymienia różne rodzaje paliw i olejów napędowych. Oznaczeniu kodem GTU_02 podlega dostawa produktów, które podlegają klasyfikacji do następujących kodów CN:

2710 12 31	2710 12 25*	2710 12 41	2710 12 45
2710 12 49	2710 12 50	2710 12 90	2207 20 00
2711 12	2711 13	2711 14 00	2711 19 00
2710 19 43	2710 20 11	2710 19 62	2710 19 66
2710 19 67	2710 20 32	2710 20 38	2710 20 90
2710 12 70	2710 19 21	2710 19 46	2710 19 47
2710 19 48	2710 20 16	2710 20 19

* z wyłączeniem benzyn lakowych i przemysłowych

Poza tym, oznaczeniu GTU_02 podlega dostawa produktów wymienionych w:

• ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw;
• ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych;
• zał. nr 1 do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (bez względu na kod CN).

Oznaczeniu GTU_02 podlega wyłącznie dostawa towaru – wykorzystanie ww. produktów w ramach realizacji usługi nie podlega oznaczeniu.

GTU_03

Podatnik ma obowiązek stosować wskazany kod w odniesieniu do dostaw, których przedmiotem są następujące oleje i preparaty smarowe:

• olej opałowy w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym,
• oleje smarowe i pozostałe oleje o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 99, z wyłączeniem wyrobów o kodzie CN 2710 19 85 (oleje białe, parafina ciekła) oraz smarów plastycznych zaliczanych do kodu CN 2710 19 99,
• oleje smarowe o kodzie CN 2710 20 90,
• preparaty smarowe objęte pozycją CN 3403, z wyłączeniem smarów plastycznych objętych tą pozycją.

W przypadku GTU_03 Rozporządzenie dość wyczerpująco zakreśla obszar, w ramach którego obowiązuje to oznaczenie. Warto jednak odnotować, że w przypadku produktów, które zostały wymienione zarówno w katalogu GTU_02 jak i GTU_03 (jak np. olej opałowy) należy je oznaczyć oboma kodami jednocześnie. Oznaczeniu GTU_03 podlega wyłącznie dostawa towaru – wykorzystanie ww. olejów w ramach realizacji usługi nie podlega oznaczeniu.

GTU_04

Wymienione oznaczenie będzie właściwe dla dostawy:

• wyrobów tytoniowych,
• suszu tytoniowego,
• płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym.

Generalnie, oznaczeniu GTU_04 podlegają szeroko pojęte produkty tytoniowe, których obrót jest opodatkowany podatkiem akcyzowym. Zgodnie z ustawą o podatku akcyzowym do wyrobów tytoniowych zalicza się: papierosy, tytoń do palenia, cygara i cygaretki.

GTU_05

Wspomniane oznaczenie obejmuje dostawę odpadów określonych w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy o VAT, a więc dotyczy następujących odpadów:

Poz. z zał. nr 15 do ustawy o VAT	PKWiU	Nazwa towaru
79	38.11.49.0	Zużyte samochody, komputery, telewizory i inne urządzenia przeznaczone do złomowania
80	38.11.51.0	Odpady szklane
81	38.11.52.0	Odpady z papieru i tektury
82	38.11.54.0	Pozostałe odpady gumowe
83	38.11.55.0	Odpady z tworzyw sztucznych
84	38.11.58.0	Odpady inne niż niebezpieczne zawierające metal
85	38.12.26.0	Niebezpieczne odpady zawierające metal
86	38.12.27	Odpady i braki ogniw i akumulatorów elektrycznych; zużyte ogniwa i baterie galwaniczne oraz akumulatory elektryczne
87	38.32.2	Surowce wtórne metalowe
88	38.32.31.0	Surowce wtórne ze szkła
89	38.32.32.0	Surowce wtórne z papieru i tektury
90	38.32.33.0	Surowce wtórne z tworzyw sztucznych
91	38.32.34.0	Surowce wtórne z gumy

 Oznaczeniu GTU_05 nie będzie natomiast podlegać usługa odbioru lub wywozu ww. kategorii odpadów.

GTU_06

Powyższe oznaczenie należy stosować do dostawy urządzeń elektronicznych oraz części i materiałów do nich, ściśle określonych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.

Poz. z zał. nr 15 do ustawy o VAT	PKWiU	Nazwa towaru (grupy towarów)
7	ex 20.59.12.0	Emulsje do uczulania powierzchni do stosowania w fotografice; preparaty chemiczne do stosowania w fotografice, gdzie indziej niesklasyfikowane – wyłącznie tonery bez głowicy drukującej do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych
8	ex 20.59.30.0	Atrament do pisania, tusz kreślarski i pozostałe atramenty i tusze – wyłącznie kasety z tuszem bez głowicy do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych
9	ex 22.21.30.0	Płyty, arkusze, folie, taśmy i pasy z tworzyw sztucznych, niewzmocnionych, nielaminowanych ani niepołączonych z innymi materiałami – wyłącznie folia typu stretch
59	ex 26.11.30.0	Elektroniczne układy scalone – wyłącznie procesory
60	ex 26.20.1	Komputery i pozostałe maszyny do automatycznego przetwarzania danych oraz części i akcesoria do nich – wyłącznie komputery i pozostałe maszyny do automatycznego przetwarzania danych
61	ex 26.20.21.0	Jednostki pamięci – wyłącznie dyski twarde (HDD)
62	ex 26.20.22.0	Półprzewodnikowe urządzenia pamięci trwałej – wyłącznie dyski SSD
63	ex 26.30.22.0	Telefony dla sieci komórkowych lub dla innych sieci bezprzewodowych – wyłącznie telefony komórkowe, w tym smartfony
65	ex 26.40.60.0	Konsole do gier wideo (w rodzaju stosowanych z odbiornikiem telewizyjnym lub samodzielnym ekranem) i pozostałe urządzenia do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem – z wyłączeniem części i akcesoriów
66	26.70.13.0	Aparaty fotograficzne cyfrowe i kamery cyfrowe
69	ex 28.23.26.0	Części i akcesoria do fotokopiarek – wyłącznie kasety z tuszem i głowicą drukującą do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych, tonery z głowicą drukującą do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych
94	ex 58.29.11.0	Pakiety oprogramowania systemów operacyjnych – wyłącznie dyski SSD
95	ex 58.29.29.0	Pakiety pozostałego oprogramowania użytkowego – wyłącznie dyski SSD
96	ex 59.11.23.0	Pozostałe filmy i nagrania wideo na dyskach, taśmach magnetycznych itp. nośnikach – wyłącznie dyski SSD

 Jeśli folia typu stretch wykorzystywana jest wyłącznie jako element opakowania towaru, dostawa jako całość nie będzie oznaczana GTU_06.

Co istotne, GTU_06 nie należy stosować do innego rodzaju sprzętu elektronicznego (np. telewizorów, radio, RTV, skanerów, ploterów). Podobnie, dostawa sprzętu z wbudowanymi elementami (podzespołami), dla których właściwy będzie kod GTU_06 nie będzie podlegała pod wskazane oznaczenie (np. telewizor z wbudowaną kamerą, telewizor z opcją konsoli).

GTU_07

Wymienione oznaczenie dotyczy dostawy pojazdów oraz części samochodowych o kodach CN wyłącznie 8701 – 8708 oraz CN 8708 10.

GTU_07 dotyczy sprzedaży zarówno nowych, jak i używanych samochodów lub części do nich. Oznaczeniu kodem GTU_07 nie podlega usługa naprawy samochodu, również wtedy, gdy w ramach tej usługi naprawiane/wymieniane są części samochodowe podlegające oznaczeniu GTU_07.

Biorąc pod uwagę ww. kody CN, grupowaniem GTU powinno się oznaczać m.in.: zderzaki i części zderzaków, pasy bezpieczeństwa, hamulce i hamulce ze wspomaganiem, skrzynie biegów, koła jezdne i ich części i akcesoria, układy zawieszenia oraz ich części, sprzęgła i ich części, amortyzatory, stabilizatory, chłodnice, tłumiki i rury wydechowe, koła kierownicy, poduszki powietrzne z systemem nadmuchiwania. Nie powinniśmy oznaczać sprzedaży takich części, jak np. akumulatory, silniki, opony, fotele samochodowe, lusterka, radia samochodowe

Omówienie pozostałych kodów GTU (08-13) znajdą Państwo w kolejnych wydaniach newslettera.

[1] Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U.2019.1988 z dnia 2019.10.18).
[2] Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym; tj. Dz.U.2020.722; dalej: ustawa o podatku akcyzowym.
[3] Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; tj. Dz.U.2020.106, dalej: ustawa o VAT.