SLIM VAT po raz drugi

30 sierpnia 2021

19 sierpnia 2021 r. Prezydent podpisał Ustawę z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe, szerzej znaną jako tzw. pakiet SLIM VAT 2.

Jakie zmiany wprowadza SLIM VAT 2?

Jedną z bardziej istotnych zmian jest wprowadzenie możliwości odzyskania podatku VAT również z wierzytelności posiadanych u dłużnika będącego w stanie likwidacji, upadłości lub restrukturyzacji. Zmiana spowodowana jest orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (wyrok TSUE z dnia 15.10.2020 r., C-335/19 – o wyroku pisaliśmy w jednym z ostatnich artykułów). Wydłużony został również okres na skorzystanie z powyższego mechanizmu i dokonanie korekty podstawy opodatkowania i podatku VAT z dwóch do trzech lat od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność, licząc od końca roku, w którym została ona wystawiona.

Dotychczas posiadanie zaległości podatkowych stanowiło negatywną przesłankę do wydania przez naczelnika urzędu skarbowego postanowienia w zakresie tzw. uwolnienia środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy (również, jeżeli ich płatność została odroczona lub zostały rozłożone na raty). Zmiana wprowadza możliwość wydania takiego postanowienia, w sytuacji, gdy podatnik posiada zaległości podatkowe pod warunkiem, że posiadane zaległości były objęte decyzją o ich odroczeniu lub rozłożeniu na raty. Uregulowano również kwestię uwolnienia środków, które zostały przeksięgowane z rachunku VAT na tzw. rachunek techniczny. Zgodnie z nowelizacją podatnik może wystąpić do organu podatkowego z wnioskiem o wydanie zgody na wypłatę należących do niego środków zgromadzonych na rachunku technicznym.

Przed nowelizacją w celu odliczenia podatku naliczonego poprzez korektę deklaracji podatkowej dopuszczalne było skorygowanie wyłącznie jednego okresu, tj. okresu, w którym powstało prawo do odliczenia. Ustawodawca zdecydował się uelastycznić omawiane przepisy.  W przypadku przekroczenia okresu ujmowania faktury zakupowej „na bieżąco”, podatnik będzie miał możliwość skorygowania deklaracji podatkowej również za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych przypadających bezpośrednio po okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (w przypadku podatnika rozliczającego się kwartalnie – za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych).

SLIM VAT 2 przesuwa termin na złożenie informacji o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej (VAT-26). Podatnik nie będzie już zobowiązany do składania VAT-26 w terminie siedmiu dni od dnia, w którym zostanie poniesiony pierwszy wydatek związany z pojazdem. Po nowelizacji VAT-26 należy składać w terminie do dwudziestego piątego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniesiony został pierwszy wydatek związany z tym pojazdem. W przypadku braku złożenia VAT-26 w ww. terminie pojazd samochodowy będzie uznany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od pierwszego dnia miesiąca, w którym podatnik złoży tę informację.

Nowelizacja wprowadza modyfikację usprawniającą proces obrotu nieruchomościami. Mowa tutaj o możliwości składania przez obie strony transakcji zgodnego oświadczenia o wyborze opodatkowania VAT dostawy budynku, budowli lub ich części w akcie notarialnym. Przypomnijmy, że dotychczas takie oświadczenie musiało być składane do organu podatkowego najpóźniej przed dniem dokonania dostawy. W związku z rozwojem nowoczesnych technologii stosowanych do przetwarzania i archiwizacji aktów notarialnych nowe przepisy powinny skrócić czas dostępu organów podatkowych do wskazanych informacji.

Transakcje łańcuchowe
Ustawodawca wprowadził regulację, która w przypadku eksportu lub wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów pozwoli jednoznacznie określić, której dostawie należy przypisać wysyłkę lub transport, gdy w transakcji łańcuchowej podmiotem organizującym transport jest nie nabywca, który dokonuje także dostawy towarów lub podmiot pośredniczący, lecz pierwszy w kolejności dostawca oraz ostatni nabywca. Zgodnie z nowym przepisem, jeśli transport jest organizowany przez pierwszego lub ostatniego nabywcę, to wysyłka lub transport będzie przyporządkowana dostawie organizowanej przez pierwszego lub ostatniego nabywcę.

Import usług
W zakresie importu usług nowelizacja wprowadza rezygnację z warunku rozliczenia podatku należnego w terminie trzech miesięcy jako warunku do odliczenia VAT naliczonego w tym samym okresie rozliczeniowym, co deklarowany podatek należny. W związku z tym prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w WNT będzie powstawało w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych usług powstał obowiązek podatkowy – pod warunkiem, że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek. Jest to niewątpliwie implementacja do polskiego porządku prawnego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 18 marca 2021 r. sprawie C-895/19.

Procedura uproszczona – import towarów
W myśl nowelizacji podatnik rozliczający podatek z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej, w sytuacji gdyby w pierwotnej deklaracji nie rozliczył w całości lub w części tego podatku będzie mógł dokonać korekty tej deklaracji, w terminie czterech miesięcy po miesiącu, w którym miał rozliczyć podatek z tytułu importu towarów. Natomiast w sytuacji, gdy podatnik nie rozliczy podatku VAT w prawidłowej wysokości i nie złoży w terminie wspomnianej korekty deklaracji, utraci prawo do rozliczenia podatku w deklaracji. W takiej sytuacji podatnik będzie zobowiązany do zapłaty podatku VAT wraz z odsetkami.

W związku z wystąpieniem z Unii Europejskiej Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej terytorium UK stało się tzw. terytorium państwa trzeciego i tym samym należało zmodyfikować definicję „państwa członkowskiego” oraz „terytorium Unii Europejskiej”.

Większość nowych przepisów będzie obowiązywała już od 1 października. Nowelizacja nie została jeszcze opublikowana w Dzienniku Ustaw.

Źródło:

Ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe;

A. Pokojska Dziennik Gazeta Prawna