Święta w firmie a podatki cz. II

9 grudnia 2019

Nierzadko przy okazji świąt, firmy decydują się na organizację różnych akcji promocyjnych, mających na celu zachęcenie klientów do nabycia oferowanych przez te podmioty usług lub towarów. Tym samym, podatnicy decydują się na sprzedaż voucherów świątecznych, na podstawie których klienci są uprawnieni do skorzystania z wybranej oferty.

CIT

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT przychodami, z pewnymi zastrzeżeniami, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Stosownie do art. 12 ust. 3 ustawy o CIT za przychody związane z działalnością gospodarczą osiągnięte w roku podatkowym uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Ogólną zasadę ustalania momentu uzyskania przychodu związanego z działalnością gospodarczą wyraża art. 12 ust. 3a ustawy o CIT, zgodnie z którym za datę powstania przychodu uważa się, co do zasady, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo

2. uregulowania należności.

Jednakże, w myśl art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT do przychodów nie zalicza się m.in. pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych.

Tym samym sprzedaż voucherów nie skutkuje świadczeniem usługi, natomiast same vouchery nie stanowią prawa majątkowego, rzeczy oraz nie mieszczą się w pojęciu „usługa”. Vouchery stanowią substytut pieniądza, umożliwiają bowiem dokonanie zapłaty za świadczenia zrealizowane w przyszłości, tj. skorzystania z usług lub towarów oferowanych przez podatnika. W konsekwencji sama sprzedaż voucherów nie powoduje po stronie firmy powstania przychodu podatkowego, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT.

Podsumowując, na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT otrzymanie płatności z tytułu sprzedaży voucherów nie stanowi dla podatnika przychodu podatkowego. Dopiero zrealizowanie voucherów (wykonanie objętych nimi usług lub wydanie rzeczy) będzie rodziło obowiązek podatkowy w CIT. Natomiast, w sytuacji, kiedy vouchery nie zostaną zrealizowane w terminie ich ważności, podatnik będzie zobowiązany do rozpoznania przychodu w wysokości niewykorzystanej przez użytkownika kwoty, w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego (tj. w dniu, w którym upłynie termin ważności vouchera).

Powyższy sposób postępowania potwierdziło Ministerstwo Finansów w swojej odpowiedzi z dnia 11.09.2019 r. na pytanie zadane przez Gazetę Prawną i jednocześnie jest zbieżne z praktyką organów podatkowych: interpretacja indywidualna DKIS z dnia 15.10.2018 r., znak: 0111-KDIB2-1.4010.285.2018.6.AP, z dnia 8.07.2019 r., znak: 0111-KDIB1-1.4010.131.2019.2.MF.

Analogiczne skutki podatkowe wystąpią w przypadku, gdy firma udokumentuje sprzedaż vouchera fakturą VAT. Zgodnie z naszą analizą (potwierdzoną również przez ekspertów Krajowej Informacji Skarbowej) fakturę dokumentującą wydanie bonu należy traktować na gruncie CIT analogicznie jak fakturę zaliczkową, a skoro zaliczka sama w sobie co do zasady nie stanowi przychodu podatkowego, należy rozpoznać owy przychód dopiero w momencie realizacji usługi lub wydania rzeczy. Przychód podatkowy nie powstanie również w momencie uregulowania należności, ponieważ otrzymanie ceny uzyskanej ze sprzedaży voucherów nie stanowi przychodu podatkowego na podstawie ww. art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT.

Jednocześnie, jak wskazało MF w ww. odpowiedzi: wartością przychodu jest kwota należna za towar/usługę, a w przypadku opłaty bonem oznacza to wartość nominalną bonu, w określonych przypadkach pomniejszoną o kwotę należnego podatku VAT (m.in. art. 12 ust. 4 pkt 9 ustawy o CIT).

VAT

Z dniem 1 stycznia 2019 r. w zakresie podatku VAT zmianie uległy zasady opodatkowania bonów.  Do końca 2018 r., zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem organów podatkowych, wydanie bonów pozostawało poza reżimem ustawy o VAT, a opodatkowaniu podlegała dopiero czynność faktyczna, tj. dostawa towarów lub wykonanie usług tymi bonami objęte. Ustawodawca zdecydował się uregulować i tą kwestię, a tym samym od tego roku opodatkowaniem na gruncie VAT jest objęta także sprzedaż bonów jednego przeznaczenia.

W świetle art. 2 pkt 43 ustawy o VAT bon jednego przeznaczenia to bon, w przypadku którego miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których bon dotyczy, oraz kwota należnego podatku, podatku od wartości dodanej bądź podatku o podobnym charakterze z tytułu dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług są znane w chwili emisji tego bonu (tj. w chwili pierwszego wprowadzenia bonu do obrotu). Przykład: voucher na skorzystanie z usług masażu w salonie X o wartości 200 zł.

Natomiast jako bon różnego przeznaczenia należy traktować każdy inny bon niż bon jednego przeznaczenia, np. bony Sodexo, karta podarunkowa o określonej wartości na nabycie różnych towarów lub usług w różnych punktach sprzedaży.

Opodatkowanie w VAT bonów jednego przeznaczenia

W myśl art. 19a ust. 1a ustawy o VAT obowiązek podatkowy z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług, do których dochodzi na skutek transferu bonu jednego przeznaczenia, powstanie z chwilą dokonania takiego transferu. W art. 19a ust. 4a ustawy o VAT wskazano, że dostawę towarów lub świadczenie usług należy uznać za dokonane z chwilą transferu bonu jednego przeznaczenia. Przez transfer bonu należy natomiast rozumieć emisję bonu oraz każde przekazanie tego bonu po jego emisji.

Uwzględniając powyższe, w przypadku gdy firmy oferują swoim klientom vouchery noszące znamiona bonów jednego przeznaczenia, powinny zaewidencjonować taką sprzedaż w momencie wydania voucherów nabywcom w zamian za zapłatę i w tym również momencie powstanie obowiązek podatkowy w VAT (tj. z chwilą wprowadzenia bonów do obrotu). Do sprzedaży bonu jednego przeznaczenia należy zastosować stawkę, jaka ma zastosowanie do usług/towarów nim objętych; podstawę opodatkowania będzie stanowić natomiast cena, za jaką podatnik sprzedał bon nabywcy, pomniejszona o VAT. Natomiast moment faktycznego wykonania usługi lub dostawy towarów objętych bonem jednego przeznaczenia nie ma dla obowiązku podatkowego w VAT żadnego znaczenia.

Powyższe potwierdza interpretacja indywidualna DKIS z dnia 19.02.2019 r., znak: 0114-KDIP1-3.4012.43.2019.1.MT oraz z dnia 19.06.2019 r., znak: 0114-KDIP1-3.4012.152.2019.3.ISK

Opodatkowanie w VAT bonów różnego przeznaczenia

Samo wydanie bonów różnego przeznaczenia nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Obowiązek podatkowy powstanie dopiero w chwili dostawy towarów lub świadczenia usług dokonanych w zamian za ten bon, przyjmowany przez dostawcę lub usługodawcę jako wynagrodzenie lub część wynagrodzenia.

Podstawa opodatkowania w przypadku sprzedaży bonów różnego przeznaczenia jest ustalana w sposób szczególny – zgodnie z art. 29a ust. 1a i 1b ustawy o VAT – i jest równa:

  1. wynagrodzeniu zapłaconemu za bon różnego przeznaczenia i pomniejszonemu o kwotę podatku związaną z dostarczonymi towarami lub świadczonymi usługami;
  2. wartości pieniężnej wskazanej na tym bonie różnego przeznaczenia lub w powiązanej dokumentacji i pomniejszonej o kwotę podatku związaną z dostarczonymi towarami lub świadczonymi usługami – w przypadku gdy informacje dotyczące wynagrodzenia są niedostępne.