Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: NSA) przyznał rację naszym doradcom podatkowym odnośnie tego, że wydatki poniesione na rzecz podmiotu powiązanego z tytułu nabycia usług handlowych nie podlegają limitowaniu w kosztach podatkowych na podstawie art. 15e ustawy o CIT. Wcześniej podobne stanowisko zaprezentował Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu (dalej: WSA). NSA oddalając skargę kasacyjną organu podatkowego potwierdził, że ww. usługi nie stanowią usług o podobnym charakterze do usług doradczych, reklamowych i badania rynku. 

W szczególności spór dotyczył limitowania w kosztach uzyskania przychodów wydatków poniesionych na rzecz podmiotu powiązanego z tytułu nabycia usług w zakresie pośrednictwa w sprzedaży i obsługi handlowej, mających na celu pozyskiwanie kontraktów handlowych wraz z obsługą handlową tych kontraktów.  

NSA zarzucił organowi podatkowemu zbyt uproszczoną, lakoniczną i pełną uogólnień interpretację zastosowania spornego przepisu w kontekście usług handlowych nabywanych przez podatnika. Choć organ podatkowy przeprowadził analizę językową poszczególnych pojęć użytych w ww. przepisie, to nie wykorzystał jej do rzeczowej argumentacji w sporze, lecz ograniczył się do swego rodzaju obwieszczenia i wysnucia niczym nie popartego twierdzenia o podobieństwie przedmiotowych usług do usług doradczych, reklamowych i badania rynku (przy czym w odniesieniu do tych dwóch ostatnich rodzajów usług organ nie przytoczył rzeczowej argumentacji). Powyższe NSA celnie puentuje zdaniem: „(…) gdyby usługi doradcze odnosić do innych usług w taki sposób, jak czyni to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, to byłyby do nich podobne wszystkie profesjonalne usługi, których świadczenie opiera się na wiedzy i doświadczeniu.” 

NSA zwrócił uwagę, że na gruncie art. 15e ustawy o CIT nie ma odrębnej i jednolitej kategorii jak świadczenia (usługi) o podobnych charakterze. Sformułowanie to należy odnosić do konkretnej wymienionej w tym przepisie usługi i dopiero mając za punkt odniesienia daną usługę (spośród wymienionych w ww. przepisie) można analizować, czy określona usługa nabywana przez podatnika (niewymieniona wprost w tym przepisie) ma cechy charakterystyczne dla usług wymienionych w art. 15e ustawy o CIT i czy cechy te przeważają nad elementami charakterystycznymi dla innych świadczeń (usług).  

Sądy obu instancji zgodziły się co do tego, że: 

1. usług handlowych nie można uznać za podobne do usług doradczych, gdyż realizacja usług handlowych w modelu opisanym przez podatnika (usługobiorcę) stanowi przykład outsourcingu, gdzie spółka powiązana (usługodawca) przejmuje w całości określone zadania, a podatnik (usługobiorca) zachowuje tylko nadzór nad prawidłowością i jakością usługi i nie uczestniczy czynnie w procesie świadczenia, a co za tym idzie, nie zasięga opinii, porad, wskazówek usługodawcy jak ją świadczyć. Spółka powiązana (usługodawca) nie dzieli się zatem wiedzą z powiązanym usługobiorcą jak pozyskać kontrahentów, lecz sama ich pozyskuje. WSA podkreślił także, że przeciwko uznaniu usług handlowych za podobne do doradztwa przemawia również konstrukcja wynagrodzenia dla usługodawcy, które ma być uzależnione od określonego rezultatu;  

2. usług handlowych nie można uznać za podobne do usług badania rynku i usług reklamowych. Wprawdzie w zakresie spornych usług handlowych zawiera się identyfikacja i weryfikacja rynku kontrahentów, ale odbywa się to w celu wykorzystania pozyskanych informacji w procesie pozyskiwania nowych kontraktów handlowych dla usługobiorcy. Ponadto, weryfikowanie dostępnych informacji o potencjalnych kontrahentach służy ich wykorzystaniu w procesie handlowym prowadzonym przez spółkę handlową (usługodawcę). Z kolei przygotowywanie i przedstawianie potencjalnym kontrahentom ofert usług oferowanych przez usługobiorcę ma na celu pozyskanie i utrzymanie klienta.  

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16.03.2021 r., sygn. akt: II FSK 135/21