Nowy rok przyniósł ze sobą nowe zmiany w prawie – także w prawie podatkowym. Ustawodawca nie próżnuje, stąd podatnicy by być na bieżąco, wraz z początkiem roku powinni zapoznać się z lekturą wprowadzonych nowelizacji.

Zmiany dotknęły również przepisów w zakresie podatku u źródła. Do najważniejszych należą:

1. Zmiana zasad poboru podatku u źródła po przekroczeniu limitu 2 mln. zł.
2. Możliwość posługiwania się (pod pewnymi warunkami) kopią certyfikatu rezydencji.
3. Zmiana definicji rzeczywistego właściciela należności.

1. Pobór podatku u źródła po przekroczeniu limitu 2 mln. zł

Od 1 stycznia 2019 r. co do zasady ograniczeniu w zakresie możliwości niepobrania podatku u źródła (tj. brak zastosowania zwolnień lub preferencyjnego opodatkowania na podstawie przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania) podlegają wypłaty należności dokonane w 2019 r. na rzecz tego samego podatnika w wysokości przekraczającej w ciągu roku podatkowego płatnika kwotę 2 mln. zł. Jeżeli rok podatkowy płatnika jest dłuższy albo krótszy niż 12 miesięcy, limit oblicza się jako iloczyn 1/12 kwoty 2 000 000 zł i liczby rozpoczętych miesięcy roku podatkowego.

To oznacza, że po przekroczeniu powyższego limitu (liczonego dla wszystkich tytułów objętych podatkiem u źródła – np. należności licencyjne, usługi niematerialne, dywidendy), od ów nadwyżki płatnik ma obowiązek obliczyć, pobrać oraz wpłacić podatek stosując stawki określone w przepisach krajowych. Wypłata, która powoduje przekroczenie limitu podlegać będzie natomiast dwóm sposobom rozliczania podatku u źródła.

Powyższe ograniczenie nie będzie miało zastosowania w przypadku:

• złożenia przez płatnika oświadczenia, w którym potwierdzi on iż:
  • posiada dokumenty wymagane przez przepisy prawa podatkowego do zastosowania preferencyjnych zasad opodatkowania (obniżonej stawki podatku, zwolnienia lub niepobrania podatku), wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania,
  • po przeprowadzenia z należytą starannością weryfikacji, nie posiada on wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności wykluczające możliwość zastosowania regulacji zmniejszających zobowiązanie podatkowe;
• uzyskania przez płatnika opinii o stosowaniu zwolnienia z poboru podatku u źródła od wypłat dokonywanych tytułem należności licencyjnych, odsetek oraz dywidend.

Oświadczenie płatnika:

• oświadczenie składane jest przez kierownika jednostki w rozumieniu ustawy o rachunkowości, z podaniem pełnionej przez ten podmiot funkcji; jeżeli jest to kilka osób – każda z nich musi złożyć oświadczenie;
• brak możliwości złożenia oświadczenia przez pełnomocnika;
• oświadczenie składane jest w formie elektronicznej;
• oświadczenie musi zostać złożone najpóźniej w dniu dokonania wypłaty należności;

W przypadku gdy płatnik po złożeniu przedmiotowego oświadczenia nadal będzie dokonywał na rzecz podatnika, którego ów oświadczenie dotyczy, dalszych płatności objętych podatkiem u źródła, płatnik taki będzie uprawniony do niestosowanie ograniczeń w zakresie tego podatku do momentu upływu drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym oświadczenie zostało złożone.

W sytuacji zaś dokonywania dalszych wypłat w ww. okresie dwóch miesięcy – po jego upływie, w terminie 7 dni, należy złożyć kolejne oświadczenie.

Opinia o stosowaniu zwolnienia z poboru podatku u źródła:

• opinia dotyczy wyłącznie tzw. należności licencyjnych, odsetek oraz dywidend;
• opinia wydawana jest na wniosek podatnika lub płatnika, składany w formie elektronicznej;
• opłata od wniosku o wydanie opinii wynosi 2.000 zł;
• termin wydania opinii – opinia wydawana jest bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 6 miesięcy;
• opinię można stosować:
  • w okresie 36 miesięcy od jej wydania,
  • do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin (14 dni) na poinformowanie o zmianie okoliczności mogących mieć wpływ na zastosowanie zwolnienia, a jeżeli organ podatkowy nie został o tym poinformowany – do dnia, w którym przestały być spełnione warunki do zastosowania zwolnienia; podatnik o zmianie okoliczności musi również poinformować płatnika;
• opinii nie można zastosować, jeżeli z informacji posiadanej przez płatnika, w tym z dokumentu, w szczególności z faktury lub z umowy, wynika, że podatnik, którego dotyczy opinia, nie spełnia warunków do zastosowania zwolnienia lub rzeczywisty stan faktyczny jest inny niż przedstawiony w opinii.

Wybór, czy wystąpić o opinię, czy może złożyć oświadczenie, zależy od przyjętych między stronami transakcji relacji biznesowych oraz rodzaju wypłacanych należności, a także od oceny pewnego ryzyka biznesowego.

Co ważne, niezależnie od wartości płatności, znowelizowane przepisy wprowadzają obowiązek dochowania należytej staranności przy weryfikacji przez płatnika warunków zastosowania stawki obniżonej lub zwolnienia z podatku uregulowanych w odrębnych przepisach. Przy ocenie dochowania należytej staranności uwzględnia się charakter oraz skalę działalności prowadzonej przez płatnika.

Wraz z nowymi regulacjami w zakresie poboru podatku u źródła, wprowadzona została zasada domniemania przekroczenia limitu, zgodnie z którą, w sytuacji gdy nie jest możliwe ustalenie wysokości należności wypłaconych na rzecz tego samego podatnika, domniemywa się, że przekroczyła ona kwotę limitu. Stąd też, treść nowych przepisów postuluje do płatników o dochowanie należytej staranności przy weryfikacji warunków zastosowania obniżonej stawki podatku albo zwolnienia lub warunków niepobrania podatku, wynikających z przepisów prawa podatkowego.

Płatnik, który zgodnie ze znowelizowanymi przepisami pobrał podatek u źródła od nadwyżki ponad 2 mln. zł według stawek krajowych, może następnie wnioskować o zwrot tego podatku.

Wniosek o zwrot podatku

Wnioskować o ów zwrot mogą:

• podatnik (w tym nierezydent), który w związku z uzyskaniem należności, od której został pobrany podatek, osiąga przychód podlegający opodatkowaniu podatkowi CIT;
• płatnik, jeżeli wpłacił podatek z własnych środków i poniósł ekonomiczny ciężar podatku.

Wniosek zawiera oświadczenie co do zgodności z prawdą faktów przedstawionych we wniosku oraz co do zgodności z oryginałem dokumentacji załączonej do wniosku. Obowiązek złożenia oświadczenia istnieje także na dalszym etapie postępowania w odniesieniu do przedstawianych kolejnych faktów oraz przekazywanej uzupełniającej dokumentacji. Do wniosku dołącza się także dokumentację pozwalającą na ustalenie jego zasadności.

Wniosek należy złożyć w postaci elektronicznej.

Zwrot podatku następuje w drodze decyzji, chyba, że wniosek o jego zwrot nie budzi wątpliwości.

Zwrot podatku następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 6 miesięcy, przy czym przepisy przewidują możliwość przedłużenia tego terminu (w przypadku gdy posiadane informacje wskazują na wysokie prawdopodobieństwo niezasadności zwrotu).

• Możliwość posługiwania się kopią certyfikatu rezydencji

Wprowadzenie od 2019 r. możliwości udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych kopią certyfikatu rezydencji niewątpliwie powinna ucieszyć płatników i podatników.

Takie uproszczenie będzie miało jednak zastosowanie wyłącznie do tzw. usług niematerialnych (m.in. usługi prawne, doradcze, księgowe), jeżeli:

• kwota wypłacanych na rzecz tego samego podmiotu należności nie przekracza 10 000 zł w roku kalendarzowym, a
• informacje wynikające z przedłożonej kopii certyfikatu rezydencji nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym.

• Zmiana definicji rzeczywistego właściciela należności

Aby móc zastosować preferencyjne warunki opodatkowania wypłacanych należności, odbiorca płatności musi być ich rzeczywistym właścicielem. Od 1 stycznia 2019 r. zmianie uległa również dotychczasowa definicja rzeczywistego właściciela należności, którym jest podmiot, spełniający łącznie następujące warunki:

• otrzymuje należność dla własnej korzyści, w tym decyduje samodzielnie o jej przeznaczeniu i ponosi ryzyko ekonomiczne związane z utratą tej należności lub jej części;
• nie jest pośrednikiem, przedstawicielem, powiernikiem lub innym podmiotem zobowiązanym prawnie lub faktycznie do przekazania całości lub części należności innemu podmiotowi;
• prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby, jeżeli należności uzyskiwane są w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

• Rozporządzenie MF w sprawie wyłączenia lub czasowego ograniczenia stosowania niektórych przepisów w zakresie podatku u źródła

Zgodnie z treścią Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2018 r., stosowanie znowelizowanych przepisów w zakresie podatku u źródła zostało w pewnych przypadkach wyłączone lub odroczone w czasie. Rozporządzenie przewiduje bowiem m.in.: czasowe (tj. do 30 czerwca 2019 r.) wyłączenie obowiązku poboru podatku u źródła po przekroczeniu limitu 2 mln. zł wg stawki krajowej m.in. od wypłat należności dokonywanych na rzecz polskich rezydentów podatkowych z tytułu dywidend i innych przychodów (dochodów) z udziału w zyskach osób prawnych.

Czasowe wyłączenie stosowania nowych przepisów (np. w odniesieniu do dywidend) nie oznacza jednak, że próg 2 mln. zł będzie miał zastosowanie wyłącznie do płatności dokonanych w drugim półroczu 2019 r. Monitorując zatem przekroczenie ww. progu płatności dokonanych na rzecz tego samego podatnika, płatnicy będą zobligowani do uwzględniania w analizie również wypłat należności dokonanych w pierwszym półroczu 2019 r. (tj. bez względu na fakt, iż w tym okresie korzystały one z czasowego odroczenia w stosowaniu).

Co istotne, pomimo odroczenia w czasie stosowania części znowelizowanych przepisów, od 1 stycznia 2019 r. płatnicy mają obowiązek weryfikacji, czy odbiorca należności jest ich rzeczywistym właścicielem, dochowując jednocześnie należytej staranności.

Podstawa prawna:

Art. 26, 26b, 28b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1036 z późń.zm.)

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2018 r. w sprawie wyłączenia lub ograniczenia stosowania art. 26 ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych